Prikkelend Van Moll

Blij zijn ze, de twee mannen achter Van Moll, met de gewonnen prijs. Blij ook dat er zo’n prijs is, waarbij verder wordt gekeken dan alleen naar het bier. “Wat ik persoonlijk ook mooi vind,” zegt Erwin, “is dat de vormgever van dit etiket, Frank Vogt, ook de vormgever is van ons logo. Dat is ooit voor me gemaakt toen ik begon als thuisbrouwer. En kijk eens waar ons dat brengt!” Dat was dus een goede keuze. Om te gaan brouwen, en om Frank Vogt een etiket te laten ontwerpen.

Als het om de vormgeving van de etiketten gaat, lijken ze niet regelvast bij Van Moll. De core range heeft een stripdier, op één na: de Triple Trouble. De specials hebben sowieso geen lijn; die afbeeldingen gaan alle kanten op. De verklaring blijkt heel simpel. “Op een gegeven moment zijn we onze etiketten gaan vernieuwen,” begint Erwin. “We hadden eerst grote gele etiketten met een roodbruine letter,” vult Jaap aan, “met een heel klein Van Moll logo. We wilden etiketten die meer het gevoel van het bier weergaven. Etiketten waarmee we Nederland konden gaan veroveren. “Elk etiket heeft nu dezelfde tekst en lijntjes,” vertelt Erwin, “maar daarnaast is er veel vrijheid om te spelen met het design.” De lijntjes staan dus vast, maar de inkleuring mag verschillen.

“Bij de nieuwe stijl hebben we toen bij de core range gekozen voor die vier dieren,” gaat Erwin verder, “en de Triple Trouble is allereerst gebrouwen als special. En specials krijgen een speciaal etiket. Later hebben we besloten om de Triple Trouble jaarrond te brouwen, maar dan het etiket te houden zoals het is,” legt Erwin uit. “Ook omdat we het etiket met die boxen heel vet vonden,” zegt Jaap, “dat past natuurlijk goed bij de naam. Die is namelijk gebaseerd op het gelijknamige nummer van de Beastie Boys.”

Bij de namen zie je soms muziekreferenties, en soms ook niet. “Dat alles een muziekreferentie moet zijn omdat we Van Moll heten, moet je volgens mij niet willen,” zegt Erwin. “Dan is er de kans dat alle namen door elkaar gaan lopen. Dat soort dingen vastpinnen is een nadeel. Net als met kleuren kiezen voor je bieren: op een gegeven moment zijn de kleuren op. Wat doe je dan?” “Muziek is natuurlijk wel belangrijk voor ons,” meent Jaap, “bijna elk bier heeft een eigen Spotify playlist die het verhaal achter het bier vertelt.”

“Nou ja, verhaal.“ Erwin kijkt Jaap schuin aan: “Bij Langharig Tuig zijn het voornamelijk beukers met ‘Bier’ in de titel. Daar moeten we misschien maar weer eens naar kijken. Aan de andere kant: niet alles hoeft even duidelijk te zijn.” “Dat was met het logo in het begin ook zo,” zegt Jaap. “Bezoekers zagen dan de viltjes liggen en vroegen me: ‘waar staat die B voor? Brabant? Bier? Brouwerij?’ Dan vroeg ik of ze ooit wel eens noten hadden gelezen, en dan viel het kwartje wel. Het leukste was dan dat ik op een gegeven moment tegen ze zei: ‘we hebben het alleen maar over het viltje gehad, nog niet eens over het bier!’”

We hebben het dan over 2013, als de brewpub net geopend is. Dat bestaat dan nog niet in Nederland. “Mensen weten soms niet dat ze iets willen,” legt Erwin uit, “een brewpub is als een iPhone. Dat moet je mensen aanbieden en dan gaan ze het snappen. En wij dachten: ‘Als niemand dat doet, doen wij het maar.’ Het leek ons vooral leuk om op te zetten.” Erwin zit op dat moment in de muziek en wil wat anders, en de stap van thuisbrouwer naar brewpub lijkt hem wel interessant. Het logo voor zijn eigen brouwerij heeft hij tenslotte al. Hij vindt in Jaap de perfecte horecaman om zijn droom mee waar te maken. Samen vinden ze een oud kantoorpand dat ze omtoveren tot een plek waar ze hun bieren kunnen brouwen en schenken.

“We hebben ingezet op sfeer,” zegt Jaap. “We wilden een uitgesproken plek. We hadden niet het idee dat we het allemaal beter wisten, maar we wilden laten zien dat het ook anders kon. Ik kom nog steeds graag in een bruin café, maar voor de brewpub hadden we dat niet voor ogen. We wilden aan de ene kant kleine hoekjes waar mensen met elkaar kunnen genieten. Aan de andere kant lange tafels waar grote groepen aan kunnen zitten, maar waar ook mensen naast elkaar spelletjes zitten te spelen.” “We krijgen ook wel mensen op hun eerste date hier,” gaat Erwin verder, “die pakken ook vaak een spel van de plank. Een goede manier om elkaar te leren kennen.”

“Bij een brewpub ben je je eigen beste klant. Alles wat je brouwt, gaat gelijk naar boven, naar de taps,” legt Jaap uit. “Wat in het begin het fijnste was van het brouwen in de kelder, was dat het proefpanel vier meter hoger zat. We hebben veel geleerd van alle kleine batches die we zo gemaakt hebben.” “Of de bieren die we naar onze smaak brouwden ook bij het proefpanel in de smaak viel,” zegt Erwin. Jaap vult aan: “Ik had laatst een proeverij in Tilburg en daar konden mensen weinig grip krijgen op onze stijl. Dat is ook niet zo gek, want we gaan van een blond, naar een Zoltan (de barrel aged stout) of naar kettlesours. Maar we zoeken wel naar balans, ook in onze experimenten.”

“We kiezen juist niet voor specialisatie in één bier,” zegt Erwin. “Ik ben zelf ooit ook begonnen met de Tripel Karmeliet. Daarna ben ik andere bieren gaan proberen. Ik sta altijd open voor iets nieuws.” Jaap: “Mensen zeggen wel eens tegen me: ’Jullie vinden de traditionele bieren zeker oubollig.’ Dat is het niet, het is eerder niet onze smaak. Onze Triple Trouble is daarom meer een eerbetoon aan de traditionele bierstijlen. Dat doen we met de pub en met onze bieren: we proberen je mee te nemen en te prikkelen.”

De eclectische mix van bierstijlen zie je ook terug op het Van Moll festival, wat dit jaar zijn vijfde editie beleeft. Van Moll was er dus vroeg bij met haar eigen bierfestival. “Net als met de keuze voor een brewpub, hebben we bij het festival ook gedacht: dit vinden we leuk, we gaan dit gewoon doen,” legt Erwin uit. “Je kunt zo meer mensen te laten genieten van mooie bieren. We nodigen brouwers uit waarvan wij de bieren erg lekker vinden. We willen dat delen. En met een eigen festival kun je ook wat opbouwen, je naam neerzetten.” Jaap: “We waren en zijn heel gelukkig met de plek van de brewpub, maar het is wel klein. Voor een festival moeten we dus naar buiten toe.”

Dat naar buiten toe gaan, nemen ze bij Van Moll wel erg letterlijk. Vorige zomer trok Erwin naar Spanje voor zijn Trans Iberico Express: een rondreis langs een aantal Spaanse brouwers voor een collab die later op het Van Moll Fest werden getapt. “Dit jaar gaan we weer op reis,” zegt Erwin. “maar nu naar Engeland. Die bieren van de collab roadtrip, en deze gaat The Magnificent Seven heten, zullen ook weer op het Van Moll Fest te krijgen zijn.” “We gaan uitpakken dit jaar,” glundert Jaap, “het is tenslotte een jubileumeditie. Elke dag zal zijn eigen bierlijst krijgen. Er komt een mooie mix aan brouwers vanuit Nederland, Europa en daarbuiten.”

Van Moll heeft aardig wat collabs op haar naam staan, de Trans Iberico Express heeft daar uiteraard aan bijgedragen. Ook het feit dat bier maken met een andere brouwerij de hype lijkt te overstijgen. “Wij hebben altijd al samengewerkt met anderen om een bier te maken,” zegt Erwin. “Ook met maatschappelijke ondernemingen zoals Dynamo, waar we Langharig Tuig mee hebben gebrouwen. We staan bijvoorbeeld op Jera Open Air met een bierbar. Of kijk naar de Morricone, die we met koffie van Stielman Koffiebranders hebben gemaakt. Het is leuk om met anderen te werken.”

Een bijkomend voordeel van brouwen met een bij een ander, is dat je op de installatie van die ander brouwt. De ketels in de kelder van de brewpub staan namelijk al een tijdje werkeloos toe te zien. “We hebben hier maar een hele kleine capaciteit,” vertelt Erwin. “We zijn eigenlijk begonnen met thuisbrouwen in het café, nu is het allemaal professioneler. De core range wordt gebrouwen en gebotteld in België en de specials brouwen we zelf bij de Stadsbrouwerij in Weert. We hebben daar onze eigen vergistingstanks staan en onze barrels liggen. Dan huren we de installatie voor een brouwdag en maken we ons eigen bier. En we brouwen natuurlijk onze collabs: bij Kees, bij Oersoep, bij Nevel. Die bieren liggen bij onze collega’s in de tanks. Binnenkort komt bij Kees de Black Metal Manita op blik,” glundert hij.

Je ziet nu veel brouwers eigen en/of grotere installaties aanschaffen. Wil Van Moll ook niet meer in eigen huis hebben? Erwin: “We zijn nu offertes aan het opvragen voor een upgrade van de brewpub. Als die er staat, kunnen we daar weer eens brouwen. We willen blijven leren en groeien. Er is nog zoveel te ontdekken in bijvoorbeeld wilde en zure bieren. Als ik dan al een droom heb voor de toekomst is dat een farm house brouwerij waar ik kan experimenteren.” Die droom start dus in de brewpub: experimenten van 400 liter, meer barrel aging, meer specials van 12 hectoliter en de core range nog steeds uitbesteed. Erwin vat het samen met: “De uitdaging zit er voor ons in om in de toekomst nog betere bieren te maken.”

“Ik denk dat we over vijf jaar weer heel veel hebben geleerd en heel veel uitdagingen hebben getackeld,” vult Jaap aan. “Er is een nummer van één van mijn favoriete bands, Nine Inch Nails, dat heet ‘Every day is exactly the same’, en ik hoop dat ik bij het tienjarig jubileum kan zeggen dat geen enkele dag hetzelfde is geweest. We willen nieuwsgierig blijven, blijven leren,” zegt Jaap. Dat straalt van Moll dan ook uit. Er staat ook niet voor niets op de etiketten: Stay curious. Embrace the unknown. Why not.

“Die spreuk is onze leidraad,” legt Erwin uit, “we zijn begonnen met de bierstijlen te brouwen die we zelf interessant of lekker vonden. Maar je kunt ook juist een bierstijl kiezen omdat je het niet kent.” “We gaan graag zo’n uitdaging aan, “ gaat Jaap verder. “De Wanderlust Non Alcoholic IPA die nu uitkomt moeten mensen willen drinken omdat het lekker is, en niet per se omdat het alcoholarm is.” Of dat gelukt is, gaan we 20 april testen bij de release van de alcoholarme IPA. Met z’n allen aan de lange tafel, of met je date knus in een hoekje. Of je nu al alcoholvrij bier drinkt, of niet. Stay curious. Embrace the unknown. Why not. Laat je prikkelen.